april 2015

Een patiënt van 65 jaar met AML is opgenomen met een beeld passend bij septische shock. Wegens een laag Hb (3.0 mmol/L) wordt transfusie aangevraagd. In de loop van de avond wordt het 1e erytrocytenconcentraat (EC) toegediend. De volgende dag rond 12:00 uur zijn er klachten van ernstige kortademigheid. Er ontstaat respiratoire insufficiëntie bij hartfalen en patiënt wordt overgeplaatst naar een academisch ziekenhuis voor verdere behandeling. Onderzoek naar een transfusiereactie wordt gestart.

Binnen 24 uur zijn 5 EC’s toegediend en het Hb van patiënt is gestegen tot 8.0 mmol/L. Tussentijds is geen Hb-controle gedaan. Er wordt geoordeeld dat patiënt bij de transfusies onvoldoende is ontwaterd.

Hoe is dit ziektebeeld beoordeeld en hoe is de reactie geregistreerd bij TRIP?

De diagnose overvulling is gesteld. De reactie is ingediend en geaccepteerd door TRIP in de meldcategorie volume overbelasting met ernstgraad 2 en met imputabiliteit waarschijnlijk. De nevencategorie overig incident is toegevoegd omdat er sprake is van overtransfusie.

Bespreking

Met de toediening van 1 EC valt gemiddeld een Hb-stijging van 0.5 – 1.0 mmol/L te verwachten. Om het Hb van deze patiënt met een normaal gewicht en postuur, te verhogen tot ongeveer 6 mmol/L waren dus wel meerdere EC’s nodig. Het is echter aan te bevelen om tussentijds het Hb te bepalen zodat bij bereiken van de streefwaarde toediening van een volgend EC kan worden gecanceld.

Bij een oudere patiënt met een diepe anemie is het raadzaam om de patiënt tijdens transfusie zorgvuldig te bewaken. Deze transfusies zijn merendeels ’s avonds en ’s nachts toegediend. Het is denkbaar dat bij toediening buiten kantooruren continue bewaking van de transfusie moeilijker te realiseren is. Tussentijdse beoordeling van de cardiopulmonale toestand van de patiënt en eventueel toediening van diuretica en/of aanpassing van inloopsnelheid zijn opties ter preventie van (ernstige) volume overbelasting bij transfusie.

De TRIP posters 33 en 36 van het NVB-TRIP symposium 2015 sluiten aan bij deze casus.