Melding van de Maand 2021 – 4: Volume overbelasting na transfusie

Casus

Een 77-jarige vrouw met bloedgroep A pos wordt opgenomen op de dagbehandeling vanwege transfusie bij chronische symptomatische anemie (Hb 4,3 mmol/L) Onderliggend is er sprake van chronisch bloedverlies bij angiodysplasieën in de darm en gebruik van bloedverdunners. Na plaatsen van het infuus wordt 1000mg Ferinject (in 250ml NaCl) toegediend. Anderhalf uur later worden achtereenvolgens 3 eenheden erytrocyten (bloedgroep A pos) gegeven, de eerste twee ieder in ongeveer 1,5 uur tijd. De derde eenheid moet na 100 ml worden gestaakt vanwege klachten van kortademigheid bij patiënte. De controles zijn tijdens de transfusie goed geregistreerd. Er blijkt tevens sprake van tensiestijging en oplopen van de pols. Bij lichamelijk onderzoek wordt beiderzijds basaal crepiteren gehoord over de longen. Er wordt furosemide 40mg voorgeschreven waarop patiënte ruim gaat plassen. De x-thorax toont een fors hart met diffuus versterkte longvaattekening en enig pleuravocht beiderzijds, passend bij Decompensatio Cordis. Na de ruime diurese knapt patiënte op en kan enkele uren na de transfusie huiswaarts.

	10 min na start EC 1	10 min na start EC 2	10 min na start EC 3	Moment van de reactie	Na de reactie
Temperatuur                 °C	36,5	36,9	36,6	36,7	geen gegevens
Pols                         sl/min.	78	82	84	93	72
Bloeddruk              mmHg	154/72	174/74	190/80	204/86	186/74

 

TRIP melding: Volume overbelasting (TACO), ernst 1, imputabiliteit waarschijnlijk

 

Bespreking

Ondanks dat er voorafgaand aan de transfusie geen specifieke risicofactoren voor volume overbelasting bij patiënte aanwezig waren (zoals die zijn opgenomen in de TRIP app en het zakkaartje pretransfusie beoordeling TACO) is zij vermoedelijk toch gedecompenseerd door de toediening van intraveneuze medicatie en vervolgens drie bloedproducten. Het opeenvolgend toedienen van meerdere eenheden geeft een verhoogde kans op het ontstaan van volume overbelasting (zie TRIP app  pretransfusie beoordeling TACO). Al tijdens toedienen van de tweede eenheid, maar zeker bij de tien minuten controle van de derde eenheid waren er bij patiënte oplopende waarden in transfusiecontroles, namelijk van de bloeddruk en vervolgens ook de pols.

De recent herziene richtlijn bloedtransfusiebeleid beveelt aan om restrictief te transfunderen. Restrictief transfunderen is gekozen als het te volgen standaardbeleid met als uitgangspunt dat dit gezien kosten, arbeid, donorbelasting, de acute en chronische bijwerkingen en de incidenten die met transfusie samenhangen, de voorkeur verdient. De werkgroep heeft de uitgangsvraag geconcentreerd op  patiënten die cardiaal gecompromitteerd zijn en gaat ervan uit dat voor anemische patiënten met minder ernstige symptomatologie transfusie support net zo restrictief kan zijn als bij de in de vraagstelling behandelde ernstigste patiënten. Dat betekent voor de niet actief bloedende patiënt dat zoveel als mogelijk één eenheid dient te worden getransfundeerd, waarna een controle Hb dient plaats te vinden.