Een TRIP melding

Aan een bejaarde patiënte wordt een erytrocytenconcentraat toegediend, profylactisch bij een laag Hb bij een risicopatiënt. Na toediening van ongeveer 180 ml in 2:15 uur krijgt zij een transfusiereactie met als symptomen dyspnoe, piepende ademhaling/stridor, tensiedaling en tachycardie.

In het overzicht van de vitale functies wordt echter een tensiestijging vermeld: 88/46 naar 107/55. De zuurstofsaturatiewaarden zijn niet vermeld. De toediening is gestaakt en de tensie gaat weer terug naar de uitgangswaarde.

Voor de hemovigilantiemedewerker die een transfusiereactieformulier ontvangt, of voor TRIP op afstand, is het nog niet duidelijk wat er gespeeld heeft. Een transfusiereactie met dyspnoe, tensiedaling en/of -stijging en polsstijging bij een patiënt zeker bij een bejaarde patiënt, roept de vraag op of er sprake kan zijn van volume overbelasting (transfusion-associated circulatory overload, TACO).

De bloeddruk bij start van de toediening is laag en de relevantie van de stijging hangt af van de klinische situatie (stabiele patiënt versus bijv. bloeding/postoperatief). Deze patiënte blijkt opgenomen voor analyse van recidief anemie. De voorgeschiedenis vermeldt o.a. hypertensie, COPD II, verminderde nierfunctie bij vaatlijden, aortaklepstenose, CABG.

Ten aanzien van de dyspnoe – hoe ernstig is deze? Een aanwijzing kan o.a. verkregen worden uit de saturatiewaarden, het toedienen van zuurstof en het verrichten van verder onderzoek. De saturatie is 89% bij toediening van 5 liter O₂. Het blijkt dat ongeveer 2 uur na de transfusiereactie een X-thorax is verricht.

• De vraagstelling X-thorax luidt: Infiltraat? Pleuravocht? TRALI?
• Uitslag Thorax zittend: status na sternotomie. In vergelijking met een dag eerder corgrootte onveranderd binnen de norm. Nu toegenomen longvaattekening over beide longvelden ook evident toegenomen interstitiële tekening, deels nodulair. Beeld kan zeer wel passen bij (acute) overvulling.

Er wordt aanvankelijk gestart met lasix iv en verneveling van combivent. Hierop is er goede diurese. Na een tweede gift van lasix iv en morfine knapt patiënte op.

Vochtbalans is een relevant gegeven als men aan TACO denkt. De reactie blijkt te zijn opgetreden tijdens inlopen van de tweede eenheid ery’s; er zijn daarnaast geen intraveneuze infusievloeistoffen toegediend. Op basis van de verzamelde gegevens naast de verschijnselen van de transfusiereactie wordt de reactie gemeld als volume overbelasting.

TRIP melding
Volume overbelasting, graad 1, mogelijk

Bespreking
Deze melding toont aan dat het noodzakelijk is om toegang te hebben tot relevante gegevens en deze te verzamelen voor de TRIP melding om tot een goede registratie te komen. Het is belangrijk om te vermelden hoeveel eenheden een patiënt kreeg in de transfusieperiode en niet uitsluitend de eenheid waarop de patiënt de reactie kreeg. Onderliggend lijden, klinisch oordeel behandelaar, ingezette behandeling met beloop en het vermelden van alle onderzoekresultaten dragen ook bij aan een goede indeling van transfusiereacties. Bij reacties met dyspnoe is het nazoeken of er een X-thorax gemaakt is naar aanleiding van de reactie nuttig, want het geeft al enige indicatie over de ernst van dyspneu. Is er in de vraagstelling aangegeven dat het om een transfusiereactie gaat? Dat is namelijk van belang voor de beoordelend radioloog. Vermeld voor een goede onderbouwing van de meldcategorie altijd de gehele uitslag met datum en tijd in plaats van uitsluitend een conclusie.